Okul Yöneticilerinin Öz Kendilik Değerlendirmesinin Presenteeizm Davranışları Üzerinde Kişilik Özelliklerinin Aracı Rolü

Author :  

Year-Number: 2022-Volume 14, Issue 1
Yayımlanma Tarihi: 2022-02-05 10:25:01.0
Language : Turkish
Konu : Educational Sciences
Number of pages: 157-176
Mendeley EndNote Alıntı Yap

Abstract

Keywords

Abstract

Yapılan bu araştırmada okul yöneticilerinin öz kendilik değerlendirmesinin presenteeism davranışları üzerindeki etkisinde kişilik özelliklerinin aracı rolünü ortaya koymak amaçlanmıştır. Bu amaç kapsamında korelasyonel desende tasarlanan nicel araştırmada, 2019-2020 eğitim öğretim yılında “basit rastlantısal (tesadüfi)” örnekleme yöntemi ile seçilen 310 okul yöneticisinden oluşan örneklem grubuyla araştırma yürütülmüştür. Verilerin analizinde korelasyon ve regresyon analizleri kullanılmıştır. Elde edilen bulgular doğrultusunda okul yöneticilerinin öz kendilik değerlendirmelerinin orta düzeyde presenteesim davranışlarının ise düşük düzeyde olduğu ve yöneticilerin daha çok A tipi kişilik özelliklerine sahip oldukları sonucuna ulaşılmıştır. Çoklu regresyon analizi ve process modülü ile bootstrapp regresyon analizi sonuçlarına göre ise öz kendilik değerlendirmesinin presenteeism davranışları üzerindeki etkisinde kişilik özellikleri ise kısmi aracılık etkisine sahip olduğu belirlenmiştir.

Keywords

Kaynakça

  • Au, E. W. M. (2015). Locus of control, self-efficacy, and the mediating effect of outcome control: Predicting course-level and global outcomes in an academic context. Anxiety, Stress and Coping, 28(4), 425-444. Doi: 10.1080/10615806.2014.976761.
  • Acaray, A. (2019). Pozitif psikolojik sermaye, duygusal emek ve görev-bağlamsal performans arasındaki ilişkinin incelenmesi: bankacılık ve sigortacılık sektöründe bir çalışma. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(1) , 73-99. Doi: 10.18074/ckuiibfd.417918.
  • Bandura, A. (1977) Self-efficacy: Toward a unifying theory of behavioral change. Psychological Review, 84, 191 215.
  • Bandura, A., & Locke, E. A. (2003). Negative self-efficacy and goal effects revisited. Journal of Applied Psychology, 88, 87-99.
  • Baysal, İ. A. , Baysal, G. , Aksu, G., & Aksu, N. (2014). The relatıon between presenteeısm (The problem of not attendıng work) and organızatıonal commıtment: A study on the academıc staff of Adnan Menderes Unıversıty. Ejovoc (Electronic Journal of Vocational Colleges), 4(3), 134-152.
  • Bernardi, R.A. (2001). A theoretical model for the relationship among stress, locus of control and longevity. Business Forum, 26, 27-33.
  • Bora Semiz, B. (2017). Investigation of ımpulsive, compulsive and hedonic buying behaviors according to consumers’A and B type personality traits. Pazarlama İçgörüsü Üzerine Çalışmalar, 1(1-2), 13-22.
  • Brunborg, G. (2008). Core self-evaluations: A predictor variable for job stress. European Psychologist, 13(2), 96-
  • Bulmash, B. (2016). Entrepreneurial resilience: Locus of control and well-being of entrepreneurs. Journal of Entrepreneurship & Organization Management, 5(1), 171. Doi: 10.4172/2169-026X.1000171
  • Burton, W. N., Chen, C.Y., Conti, D. J., Schultz, A. B., & Edington, D. W. (2006). The association between health risk change and presenteeism change. Journal of Occupational and Environmental Medicine, 4, 252-263.
  • Butler, R.J., & Gasson S.L. (2005). Self esteem/self concept scales for children and adolescents: A review. Child and Adolescent Mental Health, 10(4), 190-201.
  • Chang, C., Ferris, D. L., Johnson, R. E., Rosen, C. C., & Tan, J. A. (2012). Core self-evaluations a review and evaluation of the literature. Journal of Management, 38(1), 81-128.
  • Collins J. J., Baase C. M., Sharda C. E., Ozminkowski R. J., Nicholson S., & Billotti G. M. (2005). The assessment of chronic health conditions on work performance, absence, and total economic impact for employers. Journal of Occupational and Environmental Medicine, 47 (6), 547–557.
  • Coutu, M., Corbi`Ere M., Durand, M., Nastasia, J., Labrecque, M. E., Berbiche, M.A. D. & Albert, V. (2015). Factors associated with presenteeism and psychological distress using a theory-driven approach. Journal of Occupational and Environmental Medicine, 57(6), 617-626.
  • Çiftçi, D., Meriç, E., & Meriç, A. (2018). Analyzıng of the relatıon between the presenteeısm and the organızatıonal ıdentıfıcatıon. The Journal of Socıal Scıences, 1, 303-320.
  • Çoban, Ö., & Harman, S. (2012). Presenteeısm: Reasons, created organızatıonal problems and solutıon suggestıons a lıterature revıew. SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 12(23), 157-178.
  • Dewa, C. S., David, M. D., & Ettner, S.L. (2007). An international perspective on worker mental health problems: who bears the burden and how are costs addressed. The Canadian Journal of Psychiatry, 52(6), 346-356.
  • Durna, U. (2005). A tipi ve B tipi kişilik yapıları ve bu kişilik yapılarını etkileyen faktörlerle ilgili bir araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 19(1), 275-290.
  • Erez, A, & Judge, T. A. (2001). Relationship of core self-evaluations to goal setting, motivation, and performance. Journal of Applied Psychology, 86, 1270-1279.
  • Ferreira, A., & Martinez, L. F. (2012). Presenteeism and burnout among teachers in public and private Portuguese elementary schools. The International Journal of Human Resource Management, 23(20), 4380
  • Fornell, C., & D. F. Larcker (1981). Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of Marketing Research, 39-50.
  • Funder D. C. (2001). The personality puzzle (2nd ed.). New York: Norton
  • Gilbreath, B., & Karimi, L. (2012). Supervısor behavıor and employee presenteeısm. International Journal of Leadership Studies, 7(1), 114-131.
  • Güdü Demirbulat, Ö., & Bozok, D. (2015). Study of the management and organization theories in terms of the structural factors affecting decision-making. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 16(27), 7-13.
  • Gülina, Y., & Yumuk Günay, G. (2020). Presenteeism ve iş stresinin çalışan performansına etkisi: Tekstil sektöründe bir uygulama. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 9(1), 91-106.
  • Hair, J., Black, W., Babin, B., Anderson, R., & Tatham, R. (2006). Multivariate data analysis. Upper Saddle River, N.J: Pearson Prentice Hall.
  • Hisli Şahin, N., Basım, N., & Akkoyun, N. (2011). A-tipi kişilik ve stres ilişkisinde üç önemli bileşen: Öfke, etkisiz başa çıkma ve iş saplantısı. Türk Psikoloji Dergisi, 26(68), 31-44.
  • Johns, G. (2010). Presenteeism in the workplace: A review and research agenda. Journal of Organizational Behavior, 31, 519-542.
  • Judge, T., & Bono, J. (2001). Relationship of core self-evaluations traits-self-esteem, generalized self efficacy, locus of control and emotional stability-with job satisfaction and job performance: A meta analysis. Journal of Applied Psychology, 86(1), 80-92.
  • Judge, T. A., Erez, A., Bono, J. E., & Thoresen, C. J. (2003). The core self-evaluations scale: Development of a measure. Personnel Psychology, 56, 303–331.
  • Koçoğlu, M. (2007). İşletmelerde presenteeism sorunu ve insan kaynakları yönetimi çerçevesinde mücadele yöntemleri. Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Koopman, C., Pelletier, K.R., Murray, J.F., Sharda, C.E., Berger, M.L., Turpin, R.S., Hackleman, P., Gibson, P. Holmes, D.M., & Bendel, T. (2002). Stanford Presenteeism Scale: Health statusand employee productivity. JOEM, 44(1), 14-20.
  • Kunnanatt, J.T. (2003). Type a behavior pattern and managerial performance: a study among bank executivesin ındia. International Journal of Manpower, 24(6), 720-734.
  • Löve, J., Grimby Ekman, A., Eklöf, M., Hagberg, M., & Dellve, L. (2010). Pushing oneself too hard: Performance-based self-esteem as a predictor of sickness presenteeism among young adult women and men-a cohort study. Journal of Occupational and Environmental Medicine, 52(6), 603-609.
  • Lu, L., Peng, S., Lin, H. Y., & Cooper, C. L. (2014). Presenteeism and health over time among Chinese employees: The moderating role of self-efficacy. Work & Stress, 28(2), 165-178.
  • Luthans, F. (2011). Organizational Behaviour. An Evidence Based Approach (12. Baskı). Mcgrow Hill. N.Y.
  • Macgregor, J.N., Cunningham, J.B., & Caverley, N. (2008). Factors in absenteeism and presenteeism: Life events and health events. Management Research News, 31(8), 607-615.
  • Mc Cormick, M. J. (2001). Self-efficacy and leadership effectiveness: Applying social cognitive theory to leadership. Journal of Leadership Studies, 8(1), 22-33.
  • Mc Clearn, D., Greasley, K., Dale, J., & Griffith, F. (2010). Absence management and presenteeism: The pressures on employees to attend work and the impact of attendance on performance. Human Resource Management Journal, 20(3), 311-328.
  • Moç, T. (2018). Örgütsel adalet algısının çalışanların işe yabancılaşmasına etkisinde tükenmişliğin ve presenteizmin rolü. (Doktora Tezi). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Ana Bilim Dalı, Erzurum.
  • Mount, M.K., Scullen, B.M.R., Steve, M., & James, R. (2005). Higher-order dimensions of the big five personality traits and the big six vocational ınterest types. Personnel Psychology, 58, 447-478.
  • Meydan, C. H., & Şeşen, H. (2011). Yapısal eşitlik modellemesi amos uygulamaları. Detay Yayıncılık, Ankara.
  • Özsoy, E. (2013). A tipi ve B tipi kişilik özellikleri ile iş tatmini arasındaki ilişkinin belirlenmesine yönelik bir araştırma. (Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
  • Parikh, M., & Gupta, R. (2010). Organizational Behavior. Tata McGraw-Hill.
  • Pertev, E. (2006). A tipi ve b tipi kişilik özellikleri ile stres arasındaki ilişkiyi belirlemeye yönelik bir araştırma. (Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Riedel, J. E, Lynch, W., Hymel, P., & Peterson, K. W. (2001). The effect of disease prevention and health promotion on workplace productivity: A literature review. The Science of Health Promotion, 15(3), 167
  • Roberts, B. W., & Mroczek, D. (2008). Personality trait change in adulthood. Current Directions in Psychological Science, 17(1), 31–35.
  • Rotter, J. B. (1966). Generalized expectancies for internal versus external control of reinforcement. Psychological Monographs: General and Applied, 80(1), 1–28.
  • Schultz, A.B. & Edington, D.W. (2007). Employee health and presenteeism: A systematic review. Journal of Occupational Rehabilitation, 17, 547-579.
  • Sharma, A. (2014). Self-esteem ıs the sense of personal worth and competence that persona associate with their self – concepts. IOSR Journal of Nursing and Health Science, 3(6),16-20.
  • Strauser, D. R., Ketz, K., & Keım, J. (2002). The relationship between self-efficacy, locus of control and work personality. Journal of Rehabilitation, 68(1), 20-26.
  • Şimşek, Ö. F. (2007). Yapısal eşitlik modellemesine giriş. Ekinoks Yayınları, Ankara.
  • Şeşen, H. (2010). Öncülleri ve sonuçları ile örgüt içi girişimcilik: Türk savunma sanayinde bir araştırma. (Doktora Tezi). Kara Harp Okulu Savunma Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Tims, M., & Akkermans, J. (2017). Core self-evaluations and work engagement: Testing a perception, action, and development path. PLOS One, 12(8),1-19.
  • Tschannen-Moran, M., & Gareis, C. R. (2004). Principals' sense of efficacy. Journal of Educational Administration, 42, 573-585.
  • Ulu, S., Özdeveoğlu, M., & Ardıç, K. (2016). Kişilik özelliklerinin hasta ilen işe gelme (presenteizm) davranışı üzerindeki etkileri: İmalat sanayiinde bir araştırma. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 47, 67-181.
  • Uygur, A., & Cankül, I. (2007). A conceptual revıew of presenteeısm. The Journal of Academic Social Science, 5(46), 46, 78-96.
  • Uribe, J.M., Pinto, D.M., Vecino-Ortiz, A.I., Gómez-Restrepo, C., & Rondón, M. (2017). Presenteeism, absenteeism, and lost work productivity among depressive patients from five cities of colombia. Value in Health Regional İssues, 14, 15-19.
  • Üzüm, B., & Şenol, L. (2019). Yabancılaşma ve üretim karşıtı iş davranışları: sağlık kurumlarında bir araştırma. Beykoz Akademi Dergisi, 7(2), 65-80.
  • Wan, H. C., Downey, L. A. & Stough, C. (2014). Understanding non-work presenteeism: Relationships between emotional ıntelligence, boredom, procrastination and job stres. Personality and Individual Differences, 65, 86-90.
  • Wada, K., Arakida, M., Watanabe, R., Negishi, M., Sato, J., & Tsutsumi, A. (2013) The economic impact of loss of performance due to absenteeism and presenteeism caused by depressive symptoms and comorbid health conditions among Japanese workers. Ind Health, 51(5), 482-489.
  • Watson, D. (2000). Mood and temperament. Guilford Press.
  • Widera, E., Chang, A., & Chen, H. L. (2010). Presenteeism: A public health hazard. Clinical Vignettes Gen Intern Med, 25(11), 1244-1247.
  • Yalım, D. (2005). Hastayız Yine de Ofisteyiz. İnsan Kaynaklarında Yeni Eğilimler, Ed.Deniz Yalım, Hayat Yayınları, İstanbul.
  • Yaman, M., Bayrakçı, M., & Yaman, Ç. (2002). Stres kaynakları ile yöneticilerin kişilik özellikleri arasındaki ilişki. Eurasian Journal of Educational Research, 9, 141-155.
  • Yang, T., Yina, G., Mıngxu, M., Yaxin, L., Huılin, T., & Jianwei, D. (2017). Job stress and presenteeism among chinese healthcare workers: The mediating effects of affective commitment. International Journal of Environmental Research and Public Health, 14, 978.
  • Yaşlıoğlu M, M. (2017). Sosyal bilimlerde faktör analizi ve geçerlilik: Keşfedici ve doğrulayıcı faktör analizlerinin kullanılması. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 46(74), 74-85.
  • Yavuz, N., & Kayhan, A. (2020). Presenteeısm: A research on type a and type b personalıty and demographıc features. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(37), 77-89.
  • Yıldız, H., Yıldız, B., Zehir, C., Altındağ, E., Moloğlu, V., & Kitapçı, H. (2017). Impact on presenteeism of the conscientiousness trait: A health sector case study. Social Behavior and Personality: An İnternational Journal, 45(3), 399-412.
  • Yumuşak, S. (2008). İş gören verimliliğini etkileyen faktörlerin incelenmesine yönelik bir alan araştırması. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(3), 241-251.
  • Zengin, Y., & Kaygın, E. (2016). Tükenmişlik sendromu ile presenteeism (işte var ol(ama)ma arasındaki ilişkinin incelenmesi: Kars SGK örneği, 15. Ulusal İşletmecilik Kongresi, İstanbul.
  • Zhang, W., Sun, H., Woodcock, S., & Anis, A. (2015). Illness related wage and productivity losses: Valuing ‘presenteeism’. Social Science & Medicine, 147(3), 62-71.
  • Zimmerman, B. J. (2000). Self-efficacy: An essential motive to learn. Contemporary Educational Psychology, 25,
MAKALE İSTATİSTİKLERİ

                                                                                                                                                                                                        

                                                                                                                                                                                                        

                                                                                                                                                                                                        
                                                                                                                                                                                                        
                                                                                                                                                                                                        

                                                                                                                                                                                                        

                                                                                                                                                                                                        



                                                                                                                                                                                                        

                                                                                                                                                                                                        
 
                                                                                                                                                                                                        
                      
                                                                                                                                                                                                        

                                                                                                                                                                                                        

                                                                                                                                                                                                        
LINKS

                                                                                                                                                                                                        
    
                                                                                                                                                                                                        
  • 
                                                                                                                                                                                                        
    
                                                                                                                                                                                                        
    

                                                                                                                                                                                                        
     Last issue
    
                                                                                                                                                                                                        
    
                                                                                                                                                                                                        
    • 
                                                                                                                                                                                                        
  • 
                                                                                                                                                                                                        
    
                                                                                                                                                                                                        
    
                                                                                                                                                                                                        
         Previous issues
    
                                                                                                                                                                                                        
    
                                                                                                                                                                                                        
    • 
                                                                                                                                                                                                        
  • 
                                                                                                                                                                                                        
    
                                                                                                                                                                                                        
    
                                                                                                                                                                                                        
    Article Statistics
    
                                                                                                                                                                                                        
    
                                                                                                                                                                                                        
    • 

                                                                                                                                                                                                        
                                                                                                                                                                                                        




                                                                                                                                                                                                        


                                                                                                                                                                                                        

                                                                                                                                                                                                        



                                                                                                                                                                                                        

                                                                                                                                                                                                        

                                                                                                                                                                                                        
Share