Author :
Abstract
Bu araştırmanın amacı sınıf öğretmenlerinin dil bilgisine ilişkin algılarını metaforlar yoluyla belirlemektir. Araştırmanın çalışma grubunu 2017-2018 eğitim-öğretim yılında Türkiye’nin çeşitli illerinde görev yapan 116 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri, katılımcıların kişisel bilgileri ile dil bilgisine ilişkin görüşlerini almak için “Dil bilgisi………..gibidir; çünkü……” sorusunun yer aldığı form ile toplanmıştır. Toplanan veriler içerik analizi tekniği ile analiz edilip yorumlanmıştır. Öğretmenlerin dil bilgisini neye benzettikleri ve benzetme nedenleri çeşitli kategoriler altında toplamıştır. Araştırmanın sonucunda, dil bilgisini ele alan bu kategoriler, “dilin temeli olarak dilbilgisi”, “doğru iletişim aracı olarak dilbilgisi”, “kurallar bütünü olarak dilbilgisi”, “estetik yönü ile dilbilgisi”, “eğlenceli yönü ile dilbilgisi”, “tamamlayıcı/bütünleştirici olarak dilbilgisi”, “düzenleyici olarak dilbilgisi”, “yansıtma aracı olarak dilbilgisi”, “yol gösterici olarak dilbilgisi”, “çok yönlülüğüyle dilbilgisi” ve “değişim aracı olarak dilbilgisi” şeklinde belirlenmiştir. En çok metaforu içinde bulunduran kategorilerden ilk üçü sırasıyla “tamamlayıcı/bütünleştirici”, “dilin temeli”, “doğru iletişim aracı” şeklindedir. Dört öğretmenin metaforlarından dil bilgisine yönelik olumsuz bir tutuma sahip oldukları belirlenmiştir.
Keywords
Abstract
The purpose of this research is to determine the perceptions of primary school teachers about grammar through metaphors. The study group of the research consists of 116 primary school teachers who worked in various provinces of Turkey in the 2017-2018 academic year. The data of the research was collected through the form containing the question, "Grammar is like..........because........." that was created to gather personal information about the participants and obtain their views regarding grammar. The collected data were analysed and interpreted by content analysis technique. What teachers compare grammar to, and their reasons for the comparison were grouped under various categories. As a result of the research, the categories regarding grammar were determined as follows; "grammar as the basis of language," "grammar as the right communication tool," "grammar as a set of rules," "grammar with its aesthetic aspect," "grammar with its fun aspect," "complementary/integrative grammar," "grammar as a regulator," "grammar as a tool of reflection," "grammar as a guide," "grammar with its versatility” and "grammar as a tool of change." The first three categories that contain the most metaphors are "complementary/integrative," "the basis of language" and "the right communication tool" respectively. It was determined that four teachers had a negative attitude towards grammar.
Keywords
- Aksan, D. (2018). Türkçenin sözvarlığı (2. Baskı). Ankara: Bilgi Yayıncılık.
- Alagözlü, N. (2009). Dil ve cins: Türkçe atasözlerinde ve deyimlerde kadın üzerine eğretilemeler ve toplum- bilişsel yapı. International Journal of Central Asian Studies, 13, 37-48.
- Arıcı, A. F. (2005). İlköğretim okullarında dil bilgisi öğretimi üzerine öğretmen görüşleri. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, (12), 52-60.
- Aydın, İ.H. (2006). Bir felsefi metafor “yolda olmak”. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 6(4), s. 9-22.
- Aydın, Ö. (1999). Orta okullarda dil bilgisi öğretimi üzerine öğretmen görüşleri. Dil Dergisi, 81, 23-29.
- Aydın, Y., & Sadioğlu, Ö. (2018). Cumhuriyet’ten Günümüze (1923-2017) ilkokul Türkçe öğretim programlarında dil bilgisi ve imla. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 6(4), 1091-1111.
- Aytaş, G., & Çeçen, M. A. (2010). Ana dili eğitiminde dil bilgisi öğretiminin yeri ve önemi. Türklük Bilimi Araştırmaları, 27(27), 77-89.
- Cerit, Y. (2008). Öğretmen kavrami ile ilgili metaforlara ilişkin öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(4), 693-712.
- Çifci, M. (2011). Dil bilgisi öğretimin geleceği. 38. ICANAS (Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi-10-15.09.2007, ANKARA) Dil Bilimi, Dil Bilgisi ve Dil Eğitimi, A. I. Cilt, 397-404.
- Çolak, F. (2013). Türkçe dil bilgisi öğretiminin genel sorunları ile alan literatüründeki tartışmalı konuların ilköğretim ikinci kademe dil bilgisi öğretimine yansımaları ve çözüm önerileri (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kilis 7 Aralık Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kilis.
- Demir, C., & Yapıcı, M. (2007). Ana dili olarak Türkçenin öğretimi ve sorunları. Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2), 177-192.
- Demirel, Ö. (1992). İlkokullarda Türkçe öğretimi ve sorunları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(8), 31-38.
- Deng, F., & Lin, Y. (2016). A Comparative Study on Beliefs of Grammar Teaching between High School English Teachers and Students in China. English Language Teaching, 9(8), 1-10.
- Dolunay, S. K. (2010). Dil bilgisi öğretiminin amacı ve önemi. Türklük Bilimi Araştırmaları (TÜBAR)-27, 275-284.
- Erdem, İ. (2007). İlköğretim II. Kademede Dil Bilgisi Öğretiminin Sorunları Üzerine Bir Araştırma (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Güneş, F. (2013). Dil bilgisi öğretiminde yeni yaklaşımlar. Journal of Language and Literature, 2(7), 71-92.
- Güveli, E., İpek, A.S., Atasoy, E., & Güveli, H. (2011). Sınıf öğretmeni adaylarının matematik kavramına yönelik metafor algıları. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 2(2), s. 140-159.
- İşcan, A., & Kolukısa, H. (2005). İlköğretim ikinci kademe dil bilgisi öğretiminin durumu, sorunları ve çözüm önerileri. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(1), 299-308.
- İşcan, A. (2007a). İşlevsel dil bilgisinin Türkçe öğretimindeki yeri. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(1), 253-258.
- İşcan, A. (2007b). Dil ve ana dil olarak Türkçe üzerine. Erciyes Dergisi, 30, 5-6.
- Karadüz, A. (2014). “Dil bilgisi öğretimi”, ilköğretimde Türkçe öğretimi (4. baskı) (Ed. Ahmet Kırkkılıç-Hayati Akyol) PegemA Yayıncılık, Ankara, s. 285- 318.
- Karahan, L. (2009). Dil bilgisi öğretiminde bütün-parça ilişkisinin önemi. Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 4(8), 23-30.
- Lakoff, G., & Johnson, M. (2005). Metaforlar hayat, anlam ve dil. (Çev: G. Y. Demir). İstanbul: Paradigma Yayınları.
- Liu, H., & Lieberman, H. (2005, January). Metafor: Visualizing stories as code. In Proceedings of the 10th international conference on Intelligent user interfaces (pp. 305-307). ACM.
- MEB (2009). İlköğretim Türkçe dersi öğretim programı ve kılavuzu (1.-5. Sınıflar). Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü Basım Evi.
- MEB (2017). Türkçe dersi öğretim programı (ilkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Ankara.
- MEB (2019). Türkçe dersi öğretim programı (ilkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Ankara.
- Mishra, P. (2010). Challenges and problems in the teaching of grammar. Language in India, 10(2), 220-231.
- Nerimanoğlu, K. V. (2017). Dil ve estetik. Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi, 4(12), 156-184.
- Ögke, A. (2009). İbnü'l-Arabî'nin Fusûsu'l-Hikem'inde ayna metaforu. Sufi Journal of Scientific & Academic Research, 23(2), 75-89.
- Pilav, S., & Elkatmış, M. (2013). Öğretmen adaylarının Türkçe kavramına ilişkin metaforları. Electronic Turkish Studies, 8(4), 1207-1220.
- Sağır, M. (2002). İlköğretim okullarında Türkçe dil bilgisi öğretimi. Ankara: Nobel Yayınları. Sever, S. (2000). Türkçe öğretimi ve tam öğrenme (3. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
- Sevim, O., Veyis, F., & Kınay, N. (2012). Öğretmen adaylarının Türkçeyle ilgili algılarının metaforlar yoluyla belirlenmesi: Atatürk Üniversitesi örneği. Cumhuriyet International Journal of Education, 1(1).
- Shaw, D. M., & Mahlios, M. (2008). Pre-service teachers' metaphors of teaching and literacy. Reading psychology, 29(1), 31-60.
- Sinanoğlu, S. (1958). Dilbilgisinin önemi. Türk Dili, 81, 438-440.
- Taverniers, M. (2004). Grammatical metaphors in English. Moderna Språk 98(1), 17-26.
- Tiryakiol, S., Sarıtaş, H., & Benzer, A. (2018). Kuralavarım yaklaşımıyla Türkçe dil bilgisi öğretimi. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi - Journal of Qualitative Research in Education, 6(3), 372- 393. DOI:10.14689/issn.2148-2624.1.6c3s17m
- Yıldırım, A., & Şimsek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (9. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (11. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
