Social Studies Teachers' and Students' Perceptions of Active Citizenship and Non-Governmental Organisations
Author :
Abstract
Sivil toplum kuruluşları (STK), demokratik toplumlarda etkin vatandaşların faaliyet alanı, aynı zamanda etkin vatandaşlık eğitiminde okul dışı öğrenme ortamıdır. Sosyal bilgiler dersi öğrencilerin siyasal ve sosyal yaşama katılım becerilerini geliştirerek etkin vatandaşlık eğitimini gerçekleştirir. Bu araştırmanın amacı, sosyal bilgiler öğretmeni ve öğrencilerinin etkin vatandaşlık ve STK algılarını ve sosyal bilgiler dersindeki deneyimlerini anlamaktır. Temal nitel araştırma yaklaşımı ile gerçekleştirilen bu araştırmaya maksimum çeşitlilik örneklemesi ile farklı sosyo-ekonomik düzeylerden gelen 24 ilköğretim öğrencisi ile 11 sosyal bilgiler öğretmeni katılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, öğretmenler ve öğrenciler çoğunlukla etkin vatandaşlığı hak ve sorumlulukları bilmek olarak algılamakta, siyasal ve sosyal katılım boyutuna değinmemektedir. Öğretmenler ve öğrenciler STK’ları daha çok yardımlaşma grupları olarak algılamaktadır. Öğretmen ve öğrencilerin STK deneyiminin oldukça sınırlı olduğu, öğretmenlerin STK’larla ilgili bilgilendirme çalışmalarına ağırlık verdiği ortaya çıkmıştır. Öğretmenler STK’larla işbirliği içinde gerçekleştirilecek etkinlikler yapabilir. Bu etkinlikler vatandaşlık eğitimi konusunda bilgilendirici ve etkin vatandaşlık algısını geliştirecek biçimde düzenlenebilir. Sosyal bilgiler dersi öğretim programı ve ders kitaplarında STK’lar daha ayrıntılı verilebilir ve programda öğretmenlere uygulamalı örnekler sunulabilir.
Keywords
Abstract
NGOs are not only the fields of activity for active citizens in democratic societies, but also out-of-school learning environment in citizenship education. Social studies helps students to be activie citizens through developing their political and social participation skills. The aim of this study is to understand social studies teachers’ and students’ perceptions about NGO and active citizenship and their experiences in social studies courses. 24 primary school students from different socio-economic levels and 11 social studies teachers who were selected by maximum divertsity sampling were participated this study which is conducted as basic qualitative research approaches. According to results of the study, while students and teachers percieve active citizensihp mostly as being aware of rights and responsbilities, they do not mention about social and political aspects. Teachers and students percieve NGOs mostly as self-help groups. It is revealed that teachers and students’ experiences about NGOs are considerably limited and teachers heavily focus on teaching solely informations about NGOs. Teachers can organize activities in cooperation with NGOs. These activities can be arranged as informative about citizenship education and developing active citizenship perception. Informations about NGOs can be given more detailed in social studies curriculum and textbooks and practical examples about NGOs can be shown for social studies teachers in the curriculum.
Keywords
- Akatay, A., Kıray, A., ve Özdemir, S. (2016). STK eğitiminin gönüllülük eğilimi üzerine etkisi: Üniversite öğrencileri üzerine bir araştırma. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 8(1), 18-27.
- Akıncı, S. (2014). Sivil toplum, sivil toplum kuruluşları ve sivil toplum kuramcıları. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Elektronik Dergisi, 11, 192-216.
- Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. ve Yıldırım, E. (2005). Sosyal bilimler araştırma yöntemleri: SPSS Uygulamalı. (Geliştirilmiş 4. Baskı). Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
- Aslan, S. (2010). Sivil toplum: kavramsal değişim ve dönüşüm. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 9(33), 188- 212.
- Baltacı, C. ve Uysal, M. T. (2012). Türkiye’de bir siyasal sosyalleşme aracı olarak ders materyali: İlköğretim sosyal bilgiler dersi üzerine bir inceleme. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(3),177-194.
- Barber, J. P. & Walczak, K. K. (2009). Conscience and critic: peer debriefing strategies in grounded theory research. Paper presented at the meeting of the American Educational Research Association (AERA), California.
- Clarke, M., & Missingham, B. (2009). Guest editors’ introduction: active citizenship and social accountability. Developing in Practive, 19(8), 955-963. doi: 10.1080/09614520903233571.
- Çakır, M. (2006). Sivil toplum kuruluşları ile eğitim kurumları ilişkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.
- Demirci, K., Erbaş, A. ve Giderler-Atalay, C. (2009). Üniversite öğrencilerinin STK’lara katılım potansiyellerinin örgütsel vatandaşlık davranışı boyutlarından sivil erdem boyutu çerçevesinde incelenmesi. Journal of Azerbaijani Studies, 12 (1-2), 752- 767.
- Erkılıç, T.A. (2013). Sivil toplum ve topluma hizmet, A. Hakan (Ed.). Topluma hizmet eğitimi içinde. (s. 56-83). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
- Ersoy, A. F. (2007). Sosyal Bilgiler Dersinde Öğretmenlerin Etkili Vatandaşlık Eğitimi Uygulamalarına İlişkin Görüşleri. Yayımlanmamış doktora tezi. Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
- Ersoy, A. F. (2013). An analysis of social studies textbooks in Turkey: From national citizenship to global citizenship. International Journal of Progressive Education, 9(3), 137-153.
- Ersoy, A. F. (2014a). Active and democratic citizenship education and its challenges in social studies classrooms. Eurasian Journal of Educational Research, 55, 1-20. doi: 10.14689/ejer.2014.55.1.
- Ersoy, A. F. (2014b). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının etkin vatandaşlık deneyimleri: Sivil toplum kuruluşları örneği. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 47(2), 65-88.
- Fade, S. (2004). Using interpretative phenomenological analysis for public health nutrition and dietetic research: A practical guide. Proceedings of the Nutrition Societ, 63, 647-653. http://www.columbia.edu/~mvp19/RMC/M5/QualPhen.pdf adresinden 08.03.2015 tarihinde alınmıştır.
- Glesne, C. (2012). Nitel araştırmaya giriş. A. Ersoy ve P. Yalçınoğlu, (Çev. Edt.). Ankara: Anı.
- Gözübüyük-Tamer, M. (2010). Tarihsel süreçte sivil toplum. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 27(1), 89-105.
- Hwanbo, P., Hanbyul, L. & Cho, H. S. (2015). Perceptions of Korean NGO’s for education and educational development projects. International Journal of Educational Development, 45, 31-41.
- İçduygu, A., Meydanoğlu, Z. ve Sert, D. (2011). Türkiye’de sivil toplum bir dönüm noktası. Uluslararası Sivil toplum Endeksi Projesi Türkiye Ülke Raporu II. İstanbul: TÜSEV Yayınları.
- İpek, İ. (2011). İlköğretim 6. ve 7. sınıf sosyal bilgiler ders kitaplarinda vatandaşlik eğitiminin sosyal bilgiler öğretim programindaki hedeflere uygunluğu yönünden değerlendirilmesi Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Balikesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
- Kafkasyalı, E. G. (2016). İdris Küçükömer’in batılılaşma ve sivil toplum anlayışı. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(4), 1337-1364. doi: 10.1016/j.ijedudev.2015.07.007.
- Kallioniemi, A., Zaleskiene, I., Lalor, J., & Misiejuk, D. (2010). Towards active citizenship: cooperation between universities and NGO in developing curriculum. Socialinis Ugdymas, 12(23), 5-20.
- Karahan, F., Sardoğan, M. E., Özkaymaklı, E. ve Dicle, A. N. (2006). Öğretmen adaylarında demokratik tutum, nevrotik eğilimler ve kendini gerçekleştirme. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 149-158.
- Karataş, İ. H. (2013). Türk Eğitim isteminde sivil toplum kuruluşlarının konumlarına ve işlevlerine yönelik STK yöneticilerinin görüşleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 12(45), 63-87.
- Keleş, H. ve Tonga, D. (2014). Öğrencilerin vatandaşlık bilincini etkileyen faktörlere ilişkin öğretmen görüşleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2), 61-85.
- Keyman, F. (2004). Türkiye’de ve Avrupa’da sivil toplum. Sivil toplum ve demokrasi konferans yazıları. http://stk.bilgi.edu.tr/media/uploads/2015/02/01/keyman_std_3.pdf adresinden 16.02.2017 tarihinde edinilmiştir.
- Kızılay, N. (2015). Sosyal bilgiler öğretmenim: Bana göre iyi vatandaş. Turkish Studies, 10(11), 987-1006. doi: 10.7827/TurkishStudies.8468.
- McMurray, A., & Niens, U. (2012) Building bridging social capital in a divided society: The role of participatory citizenship education, Education, Citizenship and Social Justice, 7(2), 207–22.
- MEB (2005). Sosyal Bilgiler Dersi 4.-5.-6.-7 Sınıf Öğretim Programı. Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı. http://ttkb.meb.gov.tr/program2.aspx?islem=2&kno=39 adresinden 03.11.2013 tarihinde edinilmiştir.
- Mercer, C. (2002). NGOs, civil society and democratization: a critical review of the literature. Progress in Development Studies, 2(1), 5-22. doi: 10.1191/1464993402ps027ra.
- Merriam, (2013). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber. S. Turan (Çev. Edr.). Ankara: Nobel.
- Öksüz, Y., & Kansu, C. Ç. (2015). According to the opinions of teachers and students active citizenship education in elementary school. Mevlana International Journal of Education, 5(1), 10-25. doi: 10.13054/mije.14.61.5.1.
- Özan, M. B., Polat H. ve Şener, G. (2015). Sivil Toplum kuruluşlarının eğitimdeki yeri. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 25(1), 59-70.
- Özer, M. H. (2008). Günümüz itibariyle sivil toplum kuruluşlarının iktisadi ve sosyal fonksiyonları. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 7(26), 86-97.
- Papadiamantaki, Y. (2014). Active citizenship in university education: Lessons learnt in times of crisis. Journal of Social Science Education, 13(3), 90-97. doi: 10.2390/jsse-v13-i3-1358.
- Park, S. Y. (2007). Citizenship education through NGOs. Retrieved 20-May-2012 at http://www.citized.info/pdf/commarticles/Citizenship%20Education%20through%20NGOs%20%20sun%20young.pdf.
- Park, S. Y., Senegačnik, J., & Wango, G. M. (2007). The provision of citizenship education through NGOs: Case studies from England and South Korea. Compare, 37(3), 417-420.
- Patton, N. Q. (2014). Nitel araştrma ve değerlendirme yöntemleri. M. Bütün ve Demir, S. B. (Çev. Ed.). Ankara: Pegem Akademi.
- Ramirez, P. & Jaffee, A. T. (2016). Culturally responsive active citizenship education for newcomer students: a cross-state case study of two teachers in Arizona and New york. International Journal of Multicultural Education. 18(1), 45-67. doi: 10.18251/ijme.v18i1.1170.
- Ribeiro, A. B. & Menezes, I. (2014.) How Do NGOs Conceive Youth Citizenship And Citizenship Education? Paper presented at European Educational Research Association.
- Ribeiro, A.B. Caetano, A., & Menezes, I. (2016). Citizenship education, educational policies and NGOs. British Educational Research Journal, 42(4), 646–664. doi: 10.1002/berj.3228.
- Ribeiro, A. B., Rodrigues, M., Caetano, A., Pais, S., & Menezes, I. (2012). Promoting “active citizens”? The critical vision of NGOs over citizenship education as an educational priority across Europe. International Journal of Progressive Education, 8(3), 32-47.
- Saraç, İ. H. (2012). Türkiye’de muhafazakâr sivil toplum kuruluşları: “kimse yok mu? derneği” örneği Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
- Selanik Ay, T. (2016a). Sınıf öğretmeni adaylarının eğitimde sivil toplum kuruluşlarından yararlanmaya ilişkin görüşleri. International Journal of Eurasia Social Ssciences, 7(23), 50-68.
- Selanik Ay, T. (2016b). Metaphors of teacher candidates’ regarding the concept of “non-governmental organisations” (NGOs). Educational Research and Reviews, 11(12), 1110-1118. doi: 10.5897/ERR2016.2774
- Streeten, P. (1997). Nongovernmental organizations and development. New York: Sage Publication.
- Şahin, B. (2013). Gençlerde demokrasi ve katılım algısının oluşmasında sivil toplum kuruluşlarının rolü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Turgut Özal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Talas, M. (2011). Sivil toplum kuruluşları ve Türkiye perspektifi. Türklük Bilimi Araştırmaları Dergisi, 29, 387- 401.
- Teegen, H., Doh, J. P. & Vachani, S. (2004). The importance of nongovernmental organizations (NGOs) in global governance and value creation: an international business research agenda. Journal of International Business Studies, 35(6), 463-483.
- Tosun, M. (2013). Sivil toplum kuruluşları ve yerel siyaset, sivil toplum kuruluşları yöneticileri üzerine bir değerlendirme: Uşak alan araştırması Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
- Uluç, V. (2013). Türkiye’de sivil toplum ve demokrasi ilişkisi. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 14(1), 399-418.
- Yaşama Dair Vakfı (YaDa) (2014). Sivil toplum kuruluşlarına yönelik algı ve yaklaşımlar. Ankara: Odak Ofset. http://en.yada.org.tr/pdf/b4402e8f14173672f0d783253efcc9db.pdf adresinden alınmıştır.
- Yeğen, M., Keyman, E. F., Çalışkan, M. A. ve Tol, U. U. (2010). Türkiye’de Gönüllü Kuruluşlarda Sivil Toplum Kültürü. Yaşama Dair Vakfı. (YADA) http://www.yasamadair.org/Adminjkl/1.pdf adresinden 25.08.2012 tarihinde alınmıştır.
- Yeşilbursa, C.C. (2015) Turkish pre-service social studies teachers’ perceptions of “Good” citizenship. Educational Research and Reviews, 10(5), 634-640. DOİ: 10.5897/ERR2014.2058
- Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (9. Genişletilmiş bs.). Ankara: Seçkin Matbaacılık.
- Yöneten-Balaban, A. ve Çoban-İnce, İ. (2015) Gençlerin sivil toplum kuruluşlarındaki gönüllülük faaliyetleri ve gönüllülük algısı: Türkiye Eğitim Gönüllüleri Vakfı (TEGV) Örneği. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 30(2), 149-169.
