The relationship between DNA profiles of schools and the levels of teachers’ school academic optimism
Author :
Abstract
Bu araştırmada okulların DNA profilleri ile öğretmenlerin akademik iyimserlik düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırma ilişkisel tarama modelindedir. Araştırmanın evrenini Uşak ilinde görev yapan öğretmenler, örneklemini ise 333 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmada kolay ulaşılabilir örnekleme yoluna gidilmiştir. Araştırma verileri "Örgüt DNA’sı Ölçeği " ve "Okul Akademik İyimserlik Ölçeği " ile toplanmıştır. Verilerin analizinde aritmetik ortalama, tek yönlü varyans analizi, Pearson Momentler Çarpımı Katsayısı ve Çoklu Regresyon Analizi kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, öğretmenler, okulların yüksek düzeyde esnek örgüt, orta düzeyde askeri örgüt ve tam zamanlı örgüt DNA profili özelliği taşıdığını düşünmektedirler.Öğretmenler, okulların gelişigüzelörgüt, yönetim ağırlıklı örgüt ve pasif saldırgan örgüt DNA profillerine ise düşük düzeyde sahip olduklarına yönelik algıya sahiptirler. Öğretmenlerin görev yaptıkları okul düzeyine göre DNA profili algıları farklılaşmaktadır. Yine öğretmenlerin okul akademik iyimserlik düzeylerinin orta düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Öğretmenlerin görev yaptıkları okul düzeyine göre akademik iyimserlik düzeylerinin de anlamlı bir şekilde farklılaştığı görülmektedir.Öğretmenlerin okullara yönelik Esnek örgüt ve Tam zamanlı örgüt DNA profilleri algıları ile akademik iyimserlik düzeyleri arasında anlamlı pozitif yönlü orta dereceli ilişki tespit edilmiştir. Öğretmenlerin okullara yönelik Askeri örgüt DNA profili algıları ile akademik iyimserlik düzeyleri arasında ise anlamlı bir ilişki bulunmamaktadır.Yine öğretmenlerin Gelişigüzel örgüt DNA profili, Yönetim ağırlıklı örgüt DNA profili ve Pasif saldırgan örgüt DNA profili algıları ile akademik iyimserlikleri arasında anlamlı negatif yönlü orta dereceli ilişki bulunduğu görülmektedir. Öğretmenlerin okullara yönelik Askeri örgüt DNA profili ve Tam zamanlı örgüt DNA profili algılarının akademik iyimserlik düzeylerini yordadığı anlaşılmaktadır.
Keywords
Abstract
he purpose of this study is to investigate the relationship between DNA profiles of schools and the levels of teachers’ academic optimism. The population of this research which is a relational survey model is composed of the teachers working in Uşak and the sample of the study is consisted of 333 teachers. Convenience sampling was used in the research. The data were collected through ‘Organizational DNA Scale’ and ‘School Academic Optimism Scale.’ The data were analysed by using arithmetic mean, one- way ANOVA, Pearson correlation coefficient and multiple regression analysis. The results of the study indicated that teachers thought that schools had the DNA profiles of resilient organization at high level, military organization at medium level and full- time organization. According to the teachers, the schools had random, administrative- oriented and passive aggressive organizations at a low level. Teachers’ perceptions on DNA profiles vary by the levels of the schools they have been working. In addition, it was revealed that the level of teachers’ academic optimism was at medium level. The level of teachers’ academic optimism showed significant difference based on the level of schools they have been working. There was a medium- level, positive- oriented, significant relationship between teachers’ perceptions of resilient and just in time organization profiles regarding the schools and the level of academic optimism. However, there was no significant relationship between teachers’ perceptions of military organization profiles concerning the schools and their academic optimism levels. According to the study, there was a medium- level, negative- oriented and significant relationship between teachers’ perceptions of fit and starts, over-managed and passive aggressive organization profiles and their academic optimism levels. Moreover, it was found in the research that teachers’ perceptions of military and just in time organization profiles concerning the schools predicted their academic optimism levels.
Keywords
- Ay Işık, A. (2017). Okulların örgütsel öğrenme düzeyleri ile öğretmenlerin akademik iyimserlikleri arasındaki ilişki. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uşak.
- Balcı, A. (2011). Sosyal Bilimlerde araştırma yöntem teknik ve ilkeler. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
- Bancar, A. (2016). Örgüt DNA’sı. Ankara: Nobel Yayınları. Başaran, İ. E. (1994). Eğitim yönetimi. Ankara: Kadıoğlu Yayınevi.
- Bostancı, A. B., Tosun, A. G. Y. & Karaca, O. (2016). Öğretmenlerin politik yetileri ile akademik iyimserlikleri ve işe karşı olumlu duygu durumları arasındaki ilişki. In 3 nd Eurasian Educational Research Congress (0810 June 2015). Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Muğla.
- Bostancı, B. A., Akçadağ, T., Kahraman, Ü. & Tosun A. (2016). Okulların DNA profili ile okul içi politik davranışlar arasındaki ilişki. Journal of Human Sciences, 13(3), 5693-5705.
- Bostancı, A. B., Çelik, K., & Kahraman, Ü. (2017). Okulların DNA profilleri ile öğretmenlerin psikolojik sermayeleri arasındaki ilişki. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(2), 140-156.
- Bostancı, A. B., & Bülbül, S. (2018). Do the teachers' organizational trust levels predict their academic optimism? Journal of Human Sciences, 15(4), 2626-2634.
- Boz, A. (2018). Okulların akademik iyimserlik düzeyi ile öğretmenlerin örgütsel sinizm düzeyleri arasındaki ilişki. Atlas International Refereed Journal on Socıal Sciences, 14(4), 1393-1405. Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: İstatistik, araştırma deseni, SPSS uygulamaları ve yorum. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
- Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri (17. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
- Cansoy, R., & Parlar, H. (2018). Dağıtılmış liderlik, yöneticiye güven ve okul akademik iyimserliği arasındaki ilişkinin incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 24(1), 1-44.
- Çağlar, Ç. (2013). Akademik iyimserlik düzeyinin örgütsel bağlılık üzerindeki etkisi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1), 260-273.
- Çandır, E. (2005). Örgütsel DNA ve bir uygulama. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
- Çavuş, E. (2018). Okulların DNA profilleri ile öğretmenlerin psikolojik sözleşme düzeyleri arasındaki ilişki.
- Çetin, R. B. & Döş, İ. (2014). Örgüt DNA’sı Ölçeği'nin geliştirilmesi ve MEB üzerine bir tarama çalışması. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(31), 560-575.
- Çoban, D. & Demirtaş, H. (2011). Okulların akademik iyimserlik düzeyi ile öğretmenlerin örgütsel bağlılığı arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 17(3), 317-348.
- Çokluk , Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik SPSS ve Lisrel uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
- Döş, İ. (2013). School DNA and its transfer. American Journal of Human Ecology, 2(1), 7-15.
- Govindarajan, V. & Trimble, C. (2005). Organizational DNA for strategic innovation. California Management Review, 47(3), 47-76.
- Gökler, R., & Taştan, N. (2018). Öğretmenlerin kişilik özellikleri ile okul akademik iyimserliği arasındaki ilişkinin incelenmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38(1), 333-358.
- Gündüz, H. B., Beşoluk, Ş., & Önder, İ. (2011). Karmaşık sistemlerde liderlik bakışıyla: DNA liderlik. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(1), 520-544.
- Hoy, A.W., Hoy, W.K., & Kurz, N. M. (2008). Teacher’s academic optimism: The development and test of a new construct. Teaching and Teacher Education, 24(4), 821-835.
- Hoy, W. K., Tarter, C. J., & Hoy, A. W. (2006). Academic optimism of schools: A force for student achievement. American Educational Research Journal, 43(3), 425-446.
- Kahraman, Ü. & Çelik, K. (2019). Okul yöneticilerinin yönetim tarzı, örgüt DNA’sı ve örgütsel değişim ile korku kültürü arasındaki ilişki. 1. Uluslararası Eğitim Araştırmaları Kongresi(04-06 Ekim 2019). İzmir Demokrasi Üniversitesi.
- Karagöz, M. (2016). SPSS 23 ve AMOS 23 uygulamalı istatistiksel analizler. Ankara: Nobel Yayıncılık.
- Kurt, Ş. & Bostancı, A. B. (2018). Öğretmenlerin politik yetileri ile akademik iyimserlik düzeyleri arasındaki ilişki. e-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 9(3), 119-135.
- Kurz, N. M. (2006). The relationship between teachers’ sense of academic optimism and commitment to the profession. (Unpublished doctoral thesis). Graduate School of The Ohio State University USA.
- Mintzberg, H. (2014). Örgütler ve yapıları. ( Çev. Ed. A. Aypay ). Ankara: Nobel Yayıncılık.
- Neilson, G., Pasternack, B., & Mendes, D. (2004). The 7 types of organizational DNA an exclusive survey shows most companies possess traits that inhibit their ability to execute. Retrieved from http://www.strategybusiness.com
- Neilson, G. L., Pasternak, A. B. & Nuys, K.E.V. (2005). The passive aggressive organization. Harvard Business Review, 83(10), 82-92.
- Onay, M. & Ergüden, S. (2012).Yeni bir metafor: Kurum DNA’sı. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 4(1) 203-212.
- Özdemir, S., & Kılınç, A. Ç. (2014). Bürokratik okul yapısı ile öğretmenlerin akademik iyimserlik düzeyleri arasındaki ilişki. Journal Of Theory And Practice in Education, 10(1), 1-23.
- Özdemir, M & Pektaş, V. (2017). Sosyal adalet liderliği ve okul akademik iyimserliği ilişkisinin öğretmen görüşlerine göre incelenmesi, Ege Eğitim Dergisi, 18(2), 576-601.
- Seçer, İ. (2013). SPSS ve LISREL ile pratik veri analizi. Ankara: Anı Yayıncılık.
- Smith, P. & Hoy, W. (2007). Academic optimism and student achievement in urban elementary schools. Journal of Educational Administration, 45(5), 556-568.
- Solberg, N. L., Evans, D. R., & Segerstrom, S. C. (2009). Optimism and college retention: Mediation by motivation, performance and adjustment. Journal of Applied Social Psychology, 39(8), 1887-1912.
- Sung, G. & Neilson, G. L. (2013). Is your organization passive-agressive? Retrieved January 2, 2017, from https://www.strategy-business.com/blog/Is-Your-Organization-Passive-Aggressive?gko= ed975.
- Sürgevil, O. & Budak, G. (2010). İşletmecilikte yeni bir metafor: Kurum DNA’sı. TİSK Akademi II: 68-87.
- Tosun, A. & Bostancı, A. B. (2019). Okulların DNA profilleri ile öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık düzeyleri arasındaki ilişki. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 1115-1127.
- Uzun, B. (2014). Sınıf öğretmenlerinin sahip olduğu değerler ile akademik iyimserlik düzeyleri arasındaki ilişki. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Verschoor, C. C.(2004). Can organizational DNA exclude ethics? Strategıc Fınance, 86(3), 19-20.
- Yıldırım F.& İlhan, İ.Ö. (2010). Genel öz yeterlilik ölçeği Türkçe formunun geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi, 21(4), 301-308.
- Yılmaz, E., & Kurşun, A. T. (2015). Okulların Örgütsel Kültürü İle Akademik İyimserliği Arasındaki İlişki. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(35), 46-69.
